اینترنت و فضای مجازی از بدو فراگیر شدن، گستره وسیعی از اطلاعات را در معرض همگان، نمایان ساخت و پس از آن، انواع اطلاعات اعم از ـ صحیح و ناصحیح، خوب و بد ـ با کمترین هزینه و توسط همگان، در معرض عموم قرار گرفت.
پس از آن بود که اندیشه‌ها و مکاتب گوناگون از این بستر، جهت ارائه مطالب مورد نظر خویش بهره بردند و چندی نگذشت که فضای مجازی، بستری برای تقابل و جنگ همه جانبه اندیشه‌ها گشت. از آنجا که مذهب حقه تشیع ـ به طور عام ـ و عقیده مهدویت ـ به طور خاص ـ مخالف همه مکاتب و انگاره‌های انحرافی جهان است، هجمه‌ای همه جانبه علیه اسلام و تشیع و به طور خاص، اندیشه و دکترین مهدویت در عرصه اینترنت به راه افتاد.
این مقاله در صدد است به بررسی برخی از شیوه‌های مقابله دشمن با فرهنگ مهدوی در عرصه اینترنت و وب بپردازد. در پایان نیز پیشنهاداتی در مورد شیوه مقابله با این حرکات دشمن ارائه خواهد شد.
هجمه‌های مجازی دشمنان
سایتها به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم، در برابر فرهنگ صحیح مهدویت، موضع میگیرند و مطلب می‌نگارند. منظور از مقابله غیر مستقیم، تقابل با فرهنگ مهدوی از طریق نفی اصول و پایه‌های اسلام و مذهب شیعه دوازده امامی است؛ که در حقیقت، پشتوانه و تثبیت‌کننده این تفکر هستند. از این نمونه سایتها میتوان به سایت‌های ضد خدا، ضد مذهب تشیع، فرقه‌های ضالّه و گمراه کننده و حتی سایت‌های ضد اخلاقی و سرگرم کننده اشاره نمود. مقابله مستقیم هم به تقابلی اطلاق می‌شود که هدف آن، مستقیماً معارضه با تفکر مهدوی است که هم در سایت‌های مذکور و هم در سایت‌های خاص به صورت صریح یا ضمنی دیده می‌شود. برای نمونه به سه دسته از این پایگاه‌های اینترنتی اشاره می‌شود:
ـ سایت‌های وهابیت: وهابیت ـ به دلیل پشتیبانی مالی و سیاسی وسیعی که از آن می‌شود ـ بیشترین هجوم خود را، نه به کافران و مشرکان، بلکه به فرهنگ اصیل شیعه وارد می‌آورد. شبهات مرتبط با مهدویت در تیراژ وسیع و در قالب کتاب، نشریه، لوح فشرده و… توسط وهابیون در مناطق شیعه‌نشین توزیع میگردد. سایت‌های وهابیت به شکل‌های مختلف و به زبان‌های گوناگون، بنیان و اصول مذهب شیعه را مورد هجمه سنگین خود قرار داده‌اند. جالب آن است که بسیاری از این سایتها، بخش فارسی بسیار قوی‌ای دارند و از فروم‌های1 عمومی خوبی برخوردارند. در این‌سایت‌ها، بحث‌های چندجانبه و به ظاهر، بی‌طرفانه صورت می‌گیرد؛ ولی به هنگام جمع‌بندی، اعتقادات وهابیت ختم می‌شود و نظرات مخالف، یا سانسور شده و یا در حاشیه قرار میگیرند.2 به نمونه زیر در یکی از این سایتها دقت کنید:
كتاب‌های متقدّم شیعه در قرن‌های سوم، چهارم و پنجم هجری، بر خیالاتی و افتراضی بودن امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف اتفاق نظر دارند. همه آقایان «المرتضی» و «النعمانی» و دیگران می‌گویند كه «ما با دلیل‌های عقلی، وجود این انسان را فرض می‌كنیم و هیچ دلیل و برهان تاریخی و علمی درستی بر وجود او نداریم». فرضیه امامت الهی كه بر پایه عصمت و غیبت او بنا نهاده شده، نظریه سیاسی اهل‌بیت علیهم السلام نیست. این تئوری، ساخته و پرداخته متكلّمین بوده و به زور و بهتان به اهل‌بیت علیهم السلام ، نسبت داده شده است».3
ـ سایت‌های بهائیت: بهائیت ـ که سابقه تشکیل حدوداً 150 ساله‌ای دارد ـ با کمک انگلیس، اسرائیل و صهیونیست‌ها توانسته است از نظر مادی و تبلیغاتی، پیشرفت زیادی نماید. این فرقه ـ که از نظر عقیدتی و اخلاقی، مشکلات بسیاری دارد ـ جهت جذب هم‌کیش از روش‌های جذاب و جدیدی بهره می‌گیرد که توجه به آنها برای برنامه‌ریزان فرهنگی، امری لازم و ضروری است. اساساً بهائیت از برداشت ناصحیح از آموزة مهدویت ریشه گرفته و به وجود آمده است؛ لذا می‌بایست توجه ویژه‌ای به موضع‌گیری این فرقه در قبال آموزة مهدویت داشته باشیم. خوب است به نمونه‌ای از تهاجمات این فرقه در برابر تفکر مهدوی که در سایتها منتشر شده اشاره‌ای کنیم:4
»در قسمتی از برنامه که به بحث در مورد مدعیان اختصاص داشت، مهمان برنامه… با زدن تهمت دیوانگی و جنون به آن حضرت (سید علی محمد باب)، به تکرار ادعاهای واهی پرداختند. ایشان با قرار دادن حضرت باب در زمره مدعیان دروغین مهدویت، این نکته مهم را فراموش کردند که ایشان، مدعی مهدویت نبودند؛ بلکه خود مهدی موعود اسلام و پیامبری راستین بودند … نکته بسیار جالب دیگر در سخنان همینمهمان محترم، صحبت از مکان ظهور مهدی بود که در روایات، مشرق ذکر شده و بنا به تعبیر خود ایشان، مقصود علی الخصوص ایران می‌باشد. همچنین باید از حدیثی یاد کنم که باز همین مهمان ذکر کردند از امام صادق علیه السلام ؛ بدین مضمونکه گروهی در آخرالزمان قیام می‌کنند که حقشان داده نمی‌شود؛ باز قیام می‌کنند و کشته‌های این‌ها شهید هستند. تاریخ، قیام بابیان را خوب به یاد می‌آورد و به درستی که حق ایشان را ندادند و چه خون‌ها که از ایشان نریختند و الحق و الانصاف که آنها شهید شدند».5
ـ سایت‌های عرضه کننده تفکرات غلط درباره مهدویت: این گونه سایتها ـ که آگاهانه یا ناخودآگاه به رواج برداشت ناصحیح خود از فرهنگ مهدوی می‌پردازند و در این زمینه از تعلقات شیعیان به مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف بهره میگیرند ـ به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.
در دسته‌ای از این سایتها ـ که حاوی تفکرات انجمن حجتیه و مشابه آن است ـ هرگونه برخورد با حکومت‌های ظالم و یا برداشت سیاسی از اسلام را تا ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ممنوع می‌دانند. این طرز تفکر ـ که از قضا بسیار مورد توجه استعمار هم قرار گرفته است ـ در برخی نوشته‌های اینترنتی هم دیده می‌شود.
دسته دوم، در بردارنده شیوه‌های غلط ارتباط با حضرت و تبلیغ وسیع ملاقات‌ها، مشاهدات، کرامت‌ها، خواب‌ها و موارد دیگر است که تأثیر مخرب این برداشت‌ها، در صورت نبود پشتوانه صحیح عقیدتی، قابل اغماض نیست. یادمان نمی‌رود که هر از چندگاهی، مکانی به واسطه ادعای حضور حضرت در آنجا، مورد بهره برداری عده‌ای قرار می‌گیرد و حتی برای آن، سایت هم ساخته می‌شود و پس از بررسی، فریب و دروغ عاملان آن آشکار میگردد.
دسته سوم شامل سایت‌هایی است که بدون ارائه بحث‌های تخصصی حدیثی و علمی، به تطبیق شرایط کنونی با شرایط هنگام ظهور می‌پردازند و زمانی را برای ظهور مشخص می‌کنند. زیان‌های این گفتارها در سلب اطمینان مردم، بر کسی پوشیده نیست. باید توجه داشت که بسیاری از مطالب ذکر شده در بالا، به صورت وبلاگی ـ که گستره‌ای رایگان دارد و قابل نظارت هم نیست ـ در حال انتشار و ارائه است.6
ـ سایت‌های روشنفکران غرب زده: نویسندگان این مقالات ـ که متأسفانه مورد توجه بسیاری از دانشجویان هم قرار میگیرند ـ مطالب غیرصحیح خود را به طور مستقیم )مثلاً با نوشتار) و غیر مستقیم (مثلاً از طریق مصاحبه‌ها و کنفرانس‌ها) عرضه می‌کنند. به نمونه‌ای از این مطالب ـ که در سلسله مقالاتی با نام »امام زمان به چه کار فُقها می‌آید؟» و توسط آقای اکبر گنجی ذکر شده ـ توجه فرمایید: «اگر کسی به دقت، احادیث جلد سیزدهم بحارالانوار ملامحمد باقر مجلسی واصول کافی شیخ کلینی را از نظر بگذراند، در خواهد یافت که برساخته امام زمان (فرزندامام یازدهم)، برساخته‌ای کاملاً تاریخی است. یعنی، متعلق به فرهنگ وجامعه عربی است».7
راهکارهای مقابله با هجمه‌های مجازی
1ـ بهترین راهکار، تقویت عقاید و باورهای دینی است. این تقویت و استحکام بخشی، به ویژه در مورد باورهایی هم‌چون ولایت و مهدویت -که دشمن روی آنها تمرکز بیشتری نموده و سعی در تخطئه و یا به انحراف کشیدن آنها دارد- ضروری‌تر به نظر می‌آید. این راهکار، عمومی است و هر انسان متعهدی ـ که خود را در معرض تقابل و تهاجم می‌بیند ـ می‌بایست خود را مجهز به این سلاح نماید. اگر نگاهی گذرا به برخی شبهه‌های نو در عرصه شبکه‌های مجازی بیندازیم، شاید لازم باشد که یک بازبینی مجددی بر عقایدمان ـ که تصور می‌کردیم آنها را به خوبی و به صورت استدلالی فراگرفته‌ایم ـ بنماییم.
2ـ ایجاد سایت‌هایی جامع، پویا، بهروز و چندزبانه پیرامون آموزة مهدویت ـ که بتواند این آموزه را تبیین نموده و تمام شبهات و سؤالات مطرح شده در این زمینه را پاسخ گوید ـ راهکار مهم دیگری است. اگرچه سایت‌های مختلف، جسته و گریخته به این موضوع پرداخته شده، ولی نبود سایت (و به عبارت دقیق‌تر پورتال) جامع و چندزبانه در این موضوع، برای کاربران خارجی و حتی داخلی نمایان و محسوس است. به عنوان مثال، چندی پیش، اینجانب به وبلاگی سر زدم که نویسنده آن، جوان دانشجوی آمریکایی بود. او مطالبی را که در مورد «مهدی» شنیده بود، در چند سطر آورده بود که برخی از آنها هم نادرست بود. من در قسمت نظرات، او را کمی راهنمایی کردم، ولی متأسفانه به علت نبود مرجع انگلیسی مناسبی، نتوانستم او را به سایتی جامع رهنمون کنم. جالب اینجاست که در یک نظر، ذیل متن آن فرد، آدرسی اینترنتی برای راهنمایی درج شده بود که مربوط به فرقه منحرف احمدی و قادیانیه بود!
3ـ تربیت جهادگران مجازی در برابر تهاجم دشمن، دیگر شیوه تقابل است. این جهادگران، باید آموزش‌های مهارتی لازم در دو جنبه علمی و فنی (هم‌چون علوم رایانهای، زبان خارجی و …) را به طور دقیق و حساب شده ببینند.
فراموش نکنیم که دشمنان برای مقابله با فرهنگ مهدوی از پشتوانه مالی و فنی بسیاری زیادی بهره میگیرند که نمود آنرا میتوان در تعداد، تنوع و فنآوری سایتها، کتاب‌ها و نرمافزارهای آنان دید؛ ولی از آنجا که ما معتقدیم بُعد علمی و کلامی شیعه قادر به پاسخگویی به هر شبهه و به دنبال آن، پیروزی در هر میدانی است، کافی است با تربیت و تبلیغ کاربران زبده فنی به همراه پشتوانه و عقبه عظیمی که در اختیار داریم، به جنگ با دشمن برویم. این جهاد را میتوان از طریق ایجاد وبلاگهای پاسخگویی، ورود به عرصه چت و حتی در مواردی، حمله و هک نمودن سایت‌های دشمن پی گرفت. و در آخر، کلام گهربار امام رضا علیه السلام را به یاد بیاوریم که: « إنَّ النّاسَ لَو عَلِموا مَحاسِنَ کَلامِنا لَاتَّبَعونا؛8 اگر مردم، زیباییهای سخنان ما را بشناسند، قطعاً از ما پیروی می‌کنند.»
دانش آموخته دوره تخصصی مهدویت، کارشناس کامپیوتر.
پدید آورنده :زهیر دهقانی آرانی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. Forum.
.2 نمونه این پایگاهها دو سایت “http://forum.mosalman.net” و نیز ” http://www.aqeedeh.net ” هستند.
3. http://www.aqeedeh.net/index.php?id=100&nid=100
.4 اشاره نویسنده بهایی به برنامه «به سوی ظهور» صدا و سیما بوده است
5. http://www.newsaqar.info/article-print-29.html
http://www.newsaqar.info/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&printertopic=1&t=497&start=0&postdays=0&postord
er=asc&vote=viewresult&popup=1.
.6 برخی از این مطالب را در سایتها و وبلاگهای متعدد می توانید ببینید که به علت ملاحظاتی، از ذکر آدرس آنها خودداری میگردد.
7. http://www.radiozamaneh.org/idea/2008/11/post_430.html
.8 معانی الأخبار، ص 180 و بحارالأنوار، ج2، ص30.
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
