«وَ جَلَّت وَ عَظُمَت مُصیبَتُکَ فِی السَمَوَاتِ عَلَی جَمیعِ أَهلِ السَّمَوَات»
«تحمّل مصیبت شما بر اهل آسان ها بزرگ و دشوار است.»
مصیبت امام حسین(ع) نه تنها بر اهل زمین و اهل اسلام سخت و ناگوار است، بلکه بر تمام آسمانیان نیز چنین است و این نشانگر عظمت و بزرگی فاجعه عاشورا می باشد که البته همه این ها به ارزش و مقام والای آن امام شهید بر می گردد. همان طور که گفته شد، این جنایت و خیانت بر شخصی وارد شده است که دارای مقام کامل انسانیت در تمام ابعاد است. شأن و رتبه او حتّی از ملائکه مقرّب حق تعالی بالاتر است؛ پس بی جهت نیست که فرشتگان درگاه احدیّت، مصیبت آن امام مظلوم را تحمّل نکردند و همه به ناله و فزع درآمدند، چنانچه امام صادق(ع) می فرماید:
«مَا لَکُم لَا تَأتُونَهُ فَإِنَّ أربَعَهَ ألَافِ مَلَکٍ یَبکُونَ عِندَ قَبرِهِ إلَی یَومِ القِیَامَه؛ چرا نزد قبر حسین(ع) نمی روید؟ به درستی که در آنجا چهر هزار فرشته هستند که تا روز قیامت بر او می گریند».(1)
همه مخلوقات بر امام حسین(ع) گریستند
همان طور که خداوند سبحان در بسیاری از آیات قرآن کریم فرموده است، عالم دارای شعور، درک و حرکت است، همه مخلوقات مشغول تسبیح و تحمید خدا هستند و روند تکاملی خود را می پیمایند. برای نمونه می توان به این آیات اشاره کرد:
«وَ إِن مِن شَی ءٍ إِلَّا یُسَبَّحَ بِحَمدِهِ وَلَکِنَّ لَا تَفقَهون تَسبِیحَهُم؛ هر موجودی تسبیح و حمد او را می گوید، ولی شما تسبیح آنها را نمی فهمید». (2)
از کلمه شیء می توان فهمید که همه ذرات عالم هستی، خدا را تسبیح می گویند. در آیه دیگر می فرماید:
«أَلَم تَرَ أنَّ الله یُسَبِّحُ لَهُ مَن فِی السَّمَوَاتِ وَ الأَرضِ وَ الطَّیرِ صافَّاتِ کُلِّ قَد عَلِمَ صَلَاتَهُ وَ تَسبِبحَهُ؛ آیا نمی بینی تمام آنان که در آسمان ها و زمینند، برای خدا تسبیح می کنند و هم چنین پرندگان به هنگامی که بر فراز آسمان بال گشاده و صف کشیده اند. پس همه موجودات عالم تسبیح خدا را می گویند و هر کرام از این ها به نماز و دعا و تسبیح خود آگاه هستند».(3)
آنچه مسلم است این است که گردش آسمان، حرکت زمین، ریزش باران، حرکت ابرها و … همه اطاعت امر پروردگار است و این ها تسبیح گوی حضرت تعالی هستند. بنابراین، همه موجودات، حیات و شعور و درک دارند و وجود محوری ولی خدا را در عالم هستی درک می کنند. به همین دلیل در فقدان و مصیبت ولیّ خدا به سوگ و ماتم می نشینند.
زراره بن اعین از امام صادق(ع) روایت می کند که آن حضرت فرمود:
«آسمان چهل روز بر یحیی بن زکریا و حسین بن علی(ع) گریست و بر هیچ کس جز این دو نفر نگریست. گفتم: گریه آسمان به چه طریق بود؟ حضرت فرمودند: هنگام طلوع و غروب سرخ بود».
نیز در تفسیر آیه «فَمَا بَکَت عَلَیهمُ السَّمَاءُ وَ الأَرضُ» (4) آمده است که:
هنگامی که حسین بن علی(ع) کشته شد، آسمان بر او گریست و گریه اش به این بود که افق سرخ رنگ بود.
پس مصیبت بر پیامبر(ص) و امامان معصوم، شکافی را در عالم به وجود می آورد که بر همه عالم، چه اهل زمین و چه اهل آسمان، سنگین و سخت است؛ چنانچه در اخبار معصومان وارد شده است که ملائکه و حتی حیوانات در سوگ آن حضرت گریستند.(5)
مؤسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
1. بحارالانوار، ج 45، ص 222.
2. اسراء/ 44.
3. نور/ 41.
4. دخان/ 29.
5. برای اطلاع بیشتر به کتاب های کامل الزّیارات و علل الشّرایع، به احادیث این باب مراجعه شود.
